«Иэйии» түмсүү айар талааннаахтара кыайыы өрөгөйүн биллилэр

Муус устар 7 күнүгэр Дьокуускай куоракка «Ника» банкетнай саалаҕа, айар куттаахтар тоҕуоруһа муһуннулар. Бу күн «Иэйии» өрөспүүбүлүкэтээҕи кэмиэрчискэйэ суох тэрилтэ, Илья Ильич Афанасьев-Алмаас салайааччылаах түмсүү «Сандал саас кэрэтэ» диэн ааттаах дьоро күнү ыытта. Тэрээһиҥҥэ быһа холоон 80-ча киһи мустубут.

Биһиги Игидэйдээҕи модельнай библиотека иһинэн үлэлиир  «Иэйии»  литературнай түмсүүбүт бу тэрээһиҥҥэ эмиэ кыттыыны ылла.

Тэрээһиҥҥэ «Хааһахха хаайтарбат талааннар» диэн ааттаах, түөрт киһиттэн турар хамаандалар икки ардыларыгар күрэс буолла.

Күрэскэ түмсүүнү билиһиннэрии, музыкальнай нүөмэр, сэлээппэ муодата, бэриллибит темаҕа тута хоһуйуу уонна айар дьон оҥоһуктарын быыстапката түһүмэхтэр бааллар. Барыта 10 хамаанда кэлбит. Иэйиилэртэн Павлова Х.П., Пахомова С.С., Егорова М.Г., Иванова Т.Н. кытыннылар. Бэйэни билиһиннэрии биһиги хамаандабыт гиэнэ, атын хамаандаттан уһулуччу атын буолан, тута дьон болҕомтотун татта. Ол курдук, Христина Петровна сахалыы тойугунан туойан, икки өттүгэр Тамара Николаевна, Мария Григорьевна хомуһунан доҕуһуоллаан онтон Анна Константиновна , Кристина Алексеевна, Татьяна Корниловна кынат буолан Игидэй нэһилиэгин гиэрбэтэ тигиилээх көбүөрү тутан киирдилэр. Салҕыы Николай Пахомов «Дэбдиргэ мин дойдум» хоһоонун аахтылар, ол кэнниттэн Таатталардыы оһуохайы Софья Семеновна олус тахсыылаахтык таһаарда.

Иккис түһүмэххэ Христина Павлова ылбаҕай ырыатын ыллаан көрөөччүлэргэ музыкальнай эҕэрдэбитин тиэртибит.

Үһүс түһүмэх. Манна биһиги дьоммут кыл сэлээппэ арааһын кэтэн киирэн хаамтылар. Маннык дьахтар кыл сэлээппэтин кэтэн киирии атын улуустарга суох буолан, эмиэ элбэх баалы ыллылар. Бу түһүмэххэ Уус Алдантан сылдьар Игнатий Слепцов диэн эдэр ыччат эр киһи кылынан сэлээппэтигэр, кылтан, түүттэн оҥоһуллубут чыычаахтары олордубуттара олус сонуннук, уратытык көһүннэ. Төрдүс түһүмэх айар-тутар дьоҥҥо олус судургу. Ол эбэтэр бэриллибит сорудахха баар биир тылга  хоһоон айыыта. Манна аҥардас хоһоон тыла-өһө буолбакка, түргэнник айыы уонна дорҕоонноохтук ааҕы ирдэнэр. Манна биһиги хамаандабыт иккиһинэн айан  Мария Григорьевна олус истиҥник, чуолкайдык ааҕан иһитиннэрдэ. Уонна түмүктүүр түһүмэх дьиэтээҕи сорудах этэ. Манна эрдэ илдьэ барбыт оҥоһуктарбыт быыстапкатын дьүүллүүр сүбэ көрө сылдьан сыаналаабыта.

Дьүүллүүр сүбэҕэ үлэлээтилэр: И.И.Афанасьев-Алмаас «Иэйии» КСТ салайааччыта, прозаик, хоһоонньут, элбэх кинигэ ааптара, Никифоров В.И.-Суор уола РФ суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, быстах хомуурга барыыга икки төгүлүн сылдьыбыт бэтэрээн буойун,  Софронов А.М.-Онтуон  СӨ суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ.

Хас биирдии оҥостон, тэринэн кэлбит хамаандалар бииртэн –биир талааннаах дьоннорун музыкальнай нүөмэрдэрэ киһини сөхтөрдө. Бэйэтэ улахан концерт буолла.

Түмүккэ

«Дьоһуннаах түмсүү” анал ааты “Үнүгэс” түмсүү Хаҥалас улууһа, Өктөм хамаандата-салайааччы Егоров Н.С.-Ньукулай Түөлбээкэп- СӨ суруйааччыларын сойууһун, РФ журналистарын сойууһун чилиэнэ.

“Сахалыы тыыннаах түмсүү”  “Иэйии” Таатта улууһун Игидэй нэһилиэгин литературнай түмсүүтэ, салайааччы А.С.Жулева-Суһума.

“Сэргэх түмсүү” – “Ньурба уоттара” – салайааччы Понамарев Д.Н.- Дьолуолаах Миитэрэй СӨ суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ,

“Ситиһиилээх түмсүү” – “Уһуктуу түмсүү” Уус –Алдан улууһа, салайааччы Аммосова Галина Владимировна,

“Кэскиллээх түмсүү”- “АйАрт алгыстаах куйаар” салайааччы Сутакова Д.В., Дьокуускай куораттан ыччаттар түмсүүлэрэ.

“Сайдам түмсүү”- Дайар дорҕоон” салайааччы Уварова Е.Н.-Чуохаана,

“Сатабыллаах түмсүү”- “Өлүөнэ долгуннара” , салайааччы Колесова Л.Н.

“Иэйэр куттаах түмсүү”- «Сахалыы тыынынан” өрөспүүбүлүкэтээҕи хоһоон бөлөҕө , Салайааччы Стручкова А.С.-Сулустаана,

“Кэрэ түмсүү” – “Хоһоон хонуута”түмсүү салайааччы Стручкова

П.-Саһарҕа

«Дэгиттэр талааннаах түмсүү”- өрөспүүбүлүкэтээҕи “Иэйии” КСТ –салайааччы Афанасьев И.И.-Алмаас

Уонна 10 кэлбит хамаандаттан уопсай түмүккэ  “Бастыҥтан бастыҥ» түмсүү ааты биһиги «Иэйии» түмсүүбүт ылан, олус соһуччу үөрүү буолла. Бары кыттыбыт хамаандаларга тэрийээччилэр ааттарыттан анал кубоктар уонна бастыҥтан бастыҥҥа хурустаал улахан ваза бириис туттарылынна.

Маны таһынан бу тэрээһиҥҥэ өрөспүүбүлүкэтээҕи «Иэйии» КСТ бастыҥ дьонугар Ил Түмэн комитетыттан Почетнай грамоталар Поскачина Мария Еремеевнаҕа, Павлова Аграфена Семеновнаҕа-Арыпыанаҕа, Игидэй нэһилиэгин аҕа баһылыгын махтал суругунан «Долун» типография директора Федоров Егор Гаврильевич- Долун наҕараадаланнылар. «Иэйии» КС тэрилтэ салайааччыта Алмаас саҥа дьиэҕэ киирбитинэн, түмсүү аатыттан эмиэ сыаналаах бэлэх, эҕэрдэ сурук дохсун ытыс тыаһынан туттарылынна.

Бу тэрээһиҥҥэ үгүс өрөспүүбүлүкэбит иһигэр олорор суруйааччылар, журналистар сырыттылар. Бэйэлэрин ылбаҕай ырыаларын бу тэрээһини киэргэттилэр Надежда Ананина, Анна Тотонова- Күн күөрэгэйэ, Николай Бурнашев- Куола уола, Игнатий Слепцов, Миралюба Саморцева –Саймыына уо.д.а . Тэрээһин саамай аҕам саастаах киһитэ, 84 сааһыгар үктэммит, тойуксут, оһуохай таһаарааччы Василисса Васильевна Винокурова буолар. Кини билигин даҕаны чуор, кэрэ куолаһынан тойуктаабытын, оһуохай таһаарбытын кэлбит эрэ киһи барыта сэргии-сэҥээрэ иһиттэ.

Дьэ, бу курдук кылгастык билиһиннэрэн туран, бэйэм түмсүүм дьонугар үрдүк ситиһиилэринэн итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибин. Бу барыыны өйөөн, өйдөөн  массыына биэрэн ыыппыт олохтоох дьаһалтабар баһылык Егор Алексеевичка, илдьэ сылдьыбыт Софрон Софроновичка барҕа махталбытын тиэрдэбит.

Инникитин даҕаны бу курдук көхтөөхтүк кыттан нэһилиэкпит аатын ааттата туруоҕун.

Александра Жулева-Суһума «Иэйии» түмсүү салайааччыта